Wirusy atakują nas codziennie, w autobusie, w centrum handlowym, nawet we własnym domu. Na ogół organizm potrafi sobie z nimi poradzić. Wtedy nie dochodzi infekcji, a nasz układ odpornościowy działa prawidłowo. Znalazł się jednak pewien „spryciarz”, który za cel ataku wziął sobie limfocyty T-komórki należące do grupy białych krwinek, odpowiedzialne za pobudzenie odpowiedzi odpornościowej, przez co organizm przestaje reagować na czynniki chorobotwórcze - staje się bardziej podatny na działanie wszelkiego rodzaju drobnoustrojów. Tak na organizm działa wirus niedoboru odporności, czyli HIV.
Wirusem HIV można zakazić się przede wszystkim przy bezpośrednim kontakcie z krwią lub wydzielinami osoby zakażonej. Według dotychczas zgromadzonych badań na temat zjawiska rozprzestrzeniania się wirusa HIV w grupie zwiększonego ryzyka znajdują się przede wszystkim osoby homo- i biseksualne, ich partnerzy, narkomani, oraz osoby korzystające z przygodnych stosunków seksualnych.
Dziecko nosicielki tego retrowirusa wcale nie musi się nim zakazić. Jeżeli wirus zostanie zidentyfikowany odpowiednio wcześnie, zastosowana zostanie profilaktyka, która przyczyni się do zmniejszenia prawdopodobieństwa zakażenia się noworodka.
Badanie na obecność wirusa HIV powinno zostać przeprowadzone podczas pierwszej wizyty u osoby prowadzącej ciążę, a wyniki będą znane w ciągu dwóch tygodni od wykonania testu. Pozytywny wynik testu obliguje do zapewnienia kompleksowej opieki specjalistycznej oraz do rozpoczęcia na początku drugiego trymestry leczenia antyretrowirusowego. Polega ono na zastosowaniu terapii HAART (podawaniu co najmniej trzech leków przeciwretrowirusowych) oraz kontroli poziomu limfocytów CD4 i ilości kopii wirusa w każdym trymestrze ciąży.
W celu zapobieganiu efektowi ubocznemu wcześniej wspomnianych leków, jakim jest anemia, kobieta ciężarna powinna przyjmować żelazo, a także kwas foliowy. U takich pacjentek szczególnie ważne jest wykonanie badania w kierunku obecności innych infekcji przenoszonych drogą płciową, w tym wirusowego zapalenia wątroby typu B i C. W przypadku, gdy wynik wskazał na brak obecności wirusa, badanie zostaje powtórzone w trzecim trymestrze ciąży.
Poród następuje w ośrodku o adekwatnym stopniu referencyjności. Sposób rozwiązania ciąży powinien być rozważony na podstawie kryteriów takich jak przy każdej innej ciąży, czyli wymiary miednicy matki porównane z wielkością maluszka, choroby współistniejące w trakcie ciąży, przeszłość położnicza i tym podobne.
Oprócz tego pod uwagę bierze się stosowanie terapii HAART, wyniki ostatniej kontroli poziomu limfocytów CD4 oraz wiremii (ilości kopii wirusa HIV). W przypadku możliwości porodu drogami natury, personel na początku porodu, oraz co 4 godziny będzie dezynfekował kanał rodny środkiem odkażającym. Ważne jest, aby poród się nie przedłużał, gdyż zwiększa się ryzyko zakażenia wirusem noworodka. Unika się także interwencji zabiegowych.
Odpępnienie malucha odbywa się natychmiast po urodzeniu, po czym następuje dokładne obmycie noworodka, dezynfekcja miejsc zabrudzonych krwią matki, usunięcie jałowym gazikiem wydzielin z ust noworodka. Pobierana jest krew dziecka w celu diagnostyki wirusa HIV. Rozpoczęcie leczenia profilaktycznego u noworodka powinno nastąpić w ciągu pierwszych 6 godzin życia, które uzależnione jest od przebiegu profilaktyki prowadzonej w czasie ciąży oraz sposobu jej rozwiązania.
Malucha, za zgodą rodziców, szczepi się tylko i wyłącznie przeciw WZW typu B, gdyż szczepienie przeciw gruźlicy może okazać się w tym przypadku niebezpieczne (w tym momencie jeszcze nie jest wiadomo, czy dziecko zakaziło się wirusem). W ciągu pierwszych dwóch tygodni życia noworodka następuje dalsza diagnostyka w kierunku obecności wirusa obniżonej odporności ludzkiej.
Niestety, matki z HIV nie mogą karmić piersią, dzieci dostają mleko modyfikowane. Ryzyko odmatczynego zakażenia HIV w jego naturalnym przebiegu wynosi 15–30%. Przy karmieniu piersią ponad 6 miesięcy lub karmieniu mieszanym wzrasta do ok. 50%.W takim przypadku bardzo ważny jest zatem kontakt skóra do skóry, dzięki któremu wytworzy się wyjątkowa i najważniejsza więź między mamą a maluszkiem.
2016-12-04
