Skoki rozwojowe są nazywane inaczej kamieniami milowymi w rozwoju niemowlęcia, co świadczy o tym, iż są praktycznie niezbędnym elementem kształtowania się niezwykłej, indywidualnej osobowości Twojego maluszka.
Twoje maleństwo w ciągu pierwszego roku życia niezwykle intensywnie się rozwija, zarówno pod względem fizycznym jak i psychicznym. Rozwój jego mózgu i układu nerwowego powoduje, że niemowlę zaczyna odczuwać intensywniej dochodzące do niego bodźce i to właśnie ta intensywność doznań zmieniającego się świata może powodować u niego duży stres, a co za tym idzie - większą płaczliwość, problemy ze snem, ogólny niepokój i rozdrażnienie.
Jak rozpoznać skok rozwojowy? Zwykle jest poprzedzony bezpośrednio okresem, kiedy zachowanie dziecka diametralnie się zmienia, np. nadzwyczaj grzeczne dziecko staje się nagle marudne, płaczliwe i ma problemy ze spaniem, gorzej je, jest bardziej krzykliwe lub przeciwnie, mały łobuziak jest bardziej cichy i spokojny niż przedtem, potrzebuje ciągłej bliskości swojej mamy, bo w jej ramionach czuje się bezpiecznie.
Niekiedy może się wydawać, że dziecko jakby cofnęło się w swoim rozwoju i nie potrafi robić tego, co jeszcze wczoraj miało świetnie opanowane. Często wręcz przeciwnie - ma się wrażenie, że dziecko nauczyło się wielu nowych rzeczy dosłownie przez jedną noc. Na początku okresy marudzenia poprzedzające skok są krótkie, mogą trwać parę dni, a im dziecko jest starsze, tym okresy te są dłuższe. Należy pamiętać, że dzieci urodzone np. dwa tygodnie później przechodzą swój skok rozwojowy dwa tygodnie wcześniej i odpowiednio dzieci urodzone wcześniej przechodzą to później. Jest to związane z rozwojem mózgu dziecka. Ponadto nie wszystkie dzieci potrafią robić to wszystko, co jest przypisane do danego skoku rozwojowego – każde dziecko jest inne.
Wyróżnia się siedem okresów w życiu niemowlęcia, uznawanych za skoki rozwojowe:
I skok rozwojowy – występuje około 5. tygodni życia dziecka, kiedy to maluch zaczyna być bardziej uważny i „rozbudzony”, wszystkie zmysły są wrażliwsze niż wcześniej. Od tej pory dziecko słyszy, widzi i czuje zapach i smak zupełnie inaczej niż dotąd i to może się mu wydawać niezrozumiałe i przerażające. Najczęściej wyraża to krzykiem i płaczem oraz szuka bezpieczeństwa w ramionach rodziców. Zdobywa również nowe umiejętności : patrzy na osoby i słucha ich głosu uważniej i dłużej, jest bardziej świadome dotyku i zapachów, układ pokarmowy może funkcjonować lepiej np. dziecku odbija się rzadziej, rzadziej ulewa, może po raz pierwszy się uśmiechnąć oraz płakać prawdziwymi łzami!
II skok rozwojowy - około 7. – 9. tygodnia dziecko zaczyna rozróżniać wzory w dźwiękach, zapachach i smaku. Zauważa też, że jego dłonie należą do niego, zaczyna mieć kontrolę nad swoimi ruchami, ale nadal są one nieskoordynowane. Ponad to zaczyna podnosić główkę, kopie nóżkami i macha rączkami, próbuje złapać przedmiot, a jak mu się to uda to potrafi go przytrzyma, lubi słuchać piosenek oraz dźwięków, które sam wydaje, przygląda się twarzom oraz przedmiotom, które się świecą.
III skok rozwojowy – około 11.- 12. tygodnia dziecko uczy się rozumieć delikatne różnice np. w tonie głosu i zachowywać się zróżnicowanie. Ruchy dziecka są bardziej skoordynowane, kiedy wyciąga rączki, by coś schwycić lub gdy odwraca głowę śledząc jakiś ruch. Uczy się podnosić do pozycji siedzącej trzymając się np. dłoni rodzica, odpycha się obiema nóżkami leżąc w foteliku lub na kocu, wkłada wszystko do buzi, zauważa, że może piszczeć i zmienia ton głosu, wyraźnie dając do zrozumienia, że jest znudzone.
IV skok rozwojowy – następuje około 14. – 19. tygodnia, kiedy to marudne okresy zaczynają być coraz dłuższe i mogą trwać nawet do 6 tygodni. Dziecko w 19. tygodniu zaczyna rozumieć zdarzenia, w sensie krótkich sekwencji, czyli może np. nauczyć się wyciągać rękę po zabawkę, złapać ją jedna ręka i włożyć do buzi. Dziecko może łączyć dźwięki np. w tak oczekiwane przez rodziców - mama, tata. Dumni rodzice mogą zauważyć ponadto, że ich malec przekręca się z pleców na brzuch lub odwrotnie, podpiera się na rękach i podnosi tułów, próbuje raczkować, a także bada otoczenie - wystawia język, wkłada rękę mamy/taty do buzi, żeby ją zbadać, ugryźć, próbuje uderzać zabawkami o stół, a nawet rzuca świadomie zabawki na podłogę. Wyciąga ręce, gdy chce by je podnieść, jest świadome swoich potrzeb - cmoka ustami, gdy jest głodne i odpycha pierś/butelkę, gdy się naje.
V skok rozwojowy - około 22. – 26. tygodnia dziecko zaczyna odczuwać tzw. lęk separacyjny. Typowe dla tego okresu jest na przykład to, ze dziecko źle śpi, jest nieśmiałe w stosunku do obcych, nie ma apetytu, nie chce, żeby zmieniać mu pieluchę czy ubranie. Zauważa fizyczną odległość pomiędzy przedmiotami i pomiędzy ludźmi, w szczególności odległość pomiędzy nim a rodzicami. Ta świadomość może być dla dziecka przerażająca. Zaczyna zauważać jak wpływać na rozwój wypadków, co robić żeby się coś zadziało, np. fajny pstryczek w ścianie powoduje, że znika światło. Fizycznie dziecko zaczyna lepiej koordynować swoje ruchy, raczkowanie idzie mu coraz lepiej. Może już siada samo, chwyta małe przedmioty za pomocą palca wskazującego i kciuka, naśladuje machanie rączka na pożegnanie oraz protestuje, gdy mama czy tata wychodzi.
VI skok rozwojowy – około 33. – 37. tygodnia Twoje dziecko zaczyna zauważać i rozumieć, że świat można podzielić na grupy. Zauważa, ze rzeczy mogą mieć cechy wspólne np. mogą brzmieć lub pachnieć podobnie. Kiedy zaczyna dzielić świat według kategorii jego sposób myślenia zaczyna być podobny do myślenia dorosłych, dlatego zaczynamy lepiej rozumieć własne dzieci. W tym czasie często potrafią już okazać, że uważają, iż coś jest zabawne, np. za pomocą gestów czy odgłosów, pocieszają i przytulają swoje zabawki, po raz pierwszy okazują zazdrość, gdy mama lub tata przytula inne dziecko.
VII skok rozwojowy – około 41.- 48. tygodnia dziecko zaczyna znajdować i tworzyć sekwencje za pomocą wszystkich swoich zmysłów. W poprzednim skoku dziecko często rozbierało przedmioty na części po to, by je zbadać – obecnie zacznie je w tym celu składać – na przykład budować nową więżę z klocków zamiast burzyć już zbudowaną. W tym okresie dziecko wskazuje na rzeczy i chce byś je nazywała, potrafi udawać głosy zwierząt, próbuje rysować na papierze, schodzi tyłem z kanapy czy schodów, a nawet daje Ci posmakować, tego, co samo je.
Zwykle rodzice nie myślą o skokach rozwojowych zbyt wiele. Po prostu cieszą się, że ich maleństwo dobrze się rozwija. Tymczasem nasze drobne działanie, oparte o wiedzę o skokach, mogą pomóc malcowi dokonać jeszcze większych postępów. Oczywiście nie przeskoczymy z jednej umiejętności do drugiej, ale wiele drobiazgów z naszej strony pomoże malcowi zrozumieć, co się dzieje, a przy tym łatwiej opanować nowe umiejętności.
Zatem - obserwuj dokładnie swoje dziecko, reaguj adekwatnie do jego potrzeb, ciesz się każdą chwilą z nim spędzoną, poznaj je jak najlepiej, aby pomóc mu zdobywać ten obcy dla niego świat – bądź ostoją i wyzwaniem, przeszkodą i pomocą, cheerleaderką i trenerem, bądź MAMĄ !!!
2016-11-22
