Poród w immersji wodnej. Poród w wodzie

Według zwolenników porodu w wodzie jest on na ogół krótszy i mniej bolesny od tradycyjnego porodu fizjologicznego. Szpitale i kliniki położnicze wprowadzają coraz częściej do oferty taki sposób przychodzenia dzieci na świat. Co warto wiedzieć o porodzie w wodzie?

Nie jest to tylko nowoczesna moda. Porody w wodzie praktykowano już w zamierzchłych czasach w różnych kulturach. Europejskie położnictwo naszej ery od początku XIX wieku w różnych opracowaniach naukowych wspomina o korzystnym wpływie ciepłej wody na akcję porodową.

 

Pionierem i gorącym zwolennikiem porodów w immersji wodnej był Rosjanin, położnik Igor Charkowski, który praktykował przyjmowanie porodów w wodzie od lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku. Niestety, widowiskowe filmy z noworodkami pływającymi zaraz po urodzeniu – jakim cudem? – stały się elementem radzieckiej propagandy o wyższości komunistycznej medycyny nad osiągnięciami świata zachodniego. Porody w wodzie stały się zresztą politycznym narzędziem po obu stronach Muru Berlińskiego, bo propagatorzy ich idei na Zachodzie otrzymywali czasami łatkę komunistów.

 

Na szczęście, mamy już za sobą manipulację w postaci nurkujących głęboko w basenach noworodków. W Polsce poród w immersji wodnej stosuje się dopiero od dwudziestu lat. Pierwsze takie porody przyjmowano w Klinice Perinatologii Instytutu Ginekologii i Położnictwa Akademii Medycznej w Łodzi oraz na Katedrze i Oddziale Klinicznym Położnictwa i Ginekologii w Tychach Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach.

 

Dlaczego porody w wodzie są dobre dla dziecka? Idealna cisza, która panuje pod wodą zapewnia mu zmniejszony poziom stresu na powitanie. Dziecko po urodzeniu na ogół nie płacze i jest spokojne, posiada też miarowy oddech. Ponadto, na delikatną główkę noworodka wydostającego się z kanału rodnego działa czynnik dekompresji. W wodzie niekorzystny wpływ dekompresji jest minimalizowany. Ale nie stwierdzono jakichkolwiek dodatkowych predyspozycji pływackich u dzieci, które przyszły na świat w taki sposób.

 

Jeśli nie zachodzą żadne komplikacje zdrowotne u kobiety - a ciąża przebiega prawidłowo - to należy uszanować jej wolę i pragnienie porodu w wodzie. Nie opublikowano do tej pory żadnych wiarygodnych badań, które mogłyby wskazać, że taki poród może wpływać negatywnie na zdrowie matki i dziecka w krótszym lub dalszym czasie.

 

Jak wygląda poród w wodzie? Sala, w której odbywają się porody w immersji wodnej jest ogrzana do temperatury między 24, a 27°C. W Sali powinna znajdować się wanna porodowa, za każdym razem odpowiednio wysterylizowana i wyścielona specjalną folią. W ten sposób zapewniona zostaje ochrona bakteriologiczna.

 

Na początku porodu niezbędne są badania sprawdzające, czy płód jest w dobrej kondycji biofizycznej i polega to na wykonaniu testu Manninga lub ocenie zapisu KTG w dłuższym przedziale czasu. Wykonywana jest też ultrasonograficzna ocena położenia płodu, zlokalizowanie oraz ocena dojrzałości łożyska i ilości wód płodowych.

 

Kobieta umieszczana jest w wannie wypełnionej wodą o temperaturze zbliżonej do temperatury ludzkiego ciała i głębokości na ogół nie przekraczającej 60 cm. Podczas całej akcji porodowej przyszła mama jest podłączona do aparatu KTG. Stały nadzór nad kobietą rodzącą obejmuje również ocenę reaktywności. Wskazaniem do wprowadzenia kobiety do wanny z wodą może być rozwarcie szyjki macicy na szerokość między 4 a 5 cm przy odpowiednio nasilonej akcji skurczowej macicy.

 

W pierwszej fazie porodu pobyt ciężarnej w wannie z wodą nie przekracza na ogół pół godziny. Poród w wodzie może obejmować jedynie wczesną fazę skurczów lub też cały czas trwania porodu. Wodę w wannie wymienia się na bieżąco, bo przedostają się do niej wody płodowe, śluz oraz krew.

 

Powrót rodzącej do wanny odbywa się po 30 minutach przerwy. Niezbędne czynności medyczne wykonuje się podczas pobytu ciężarnej w wannie z wodą, nawet jeśli jest to nacięcie krocza. W wodzie można jednak prowadzić tylko prawidłowe porody fizjologiczne, nie wymagające zbytniej ingerencji medycznej. Proste, wręcz rutynowe zabiegi prowadzone pod wodą są bardzo trudnym zadaniem dla personelu medycznego. Nic więc dziwnego, że konieczność ich przeprowadzenia jest przeciwwskazaniem do takiego porodu.

 

Jeśli jednak wszystko przebiega prawidłowo, to przyjmowanie porodu jest całkowicie zgodne z zasadami porodu fizjologicznego. Samo przyjęcie noworodka też powinno odbyć się już poza środowiskiem wodnym. Tak, często immersja wodna – określana jako usługa o nazwie poród w wodzie - jest stosowana przede wszystkim do łagodzenia bólu i zrelaksowania rodzącej w pierwszej fazie porodu. W innych miejscach rodząca przebywać w wodzie nawet w fazie parcia.

 

Dziecko na ogół nie przychodzi na świat w wodzie, ale jeśli do tego dojdzie, to pierwsze kilkanaście sekund unosi się w wodzie trzymane przez położną potylicą do góry, co skutecznie ogranicza ryzyko zachłyśnięcia się wodą przez maleństwo. Okres przebywania noworodka w wodzie zaraz po porodzie nie może przekroczyć minuty. Bez żadnego dodatkowego zanurzania i sprawdzania, czy już sam pływa.

 

Dokładnie dzieje się wówczas tak, że pod wpływem mocniejszych ruchów, głowa noworodka wydostaje się ponad powierzchnię wody. Pierwszy oddech dziecko bierze więc już ponad poziomem wody. Przecięcie pępowiny odbywa się po wyjęciu dziecka z wody, w ciągu maksymalnie jednej minuty po narodzinach. Także łożysko kobieta rodzi już poza wanną.

 

Jeśli jednak dojdzie do pętli pępowiny, to może konieczne być odpępnienie noworodka jeszcze pod wodą. W takiej sytuacji dziecko wydobywa się z wody natychmiast po przecięciu pępowiny. Pod żadnym pozorem nie można dziecka nawet na chwilę ponownie zanurzyć w wodzie, obmywać, czy też przetrzymywać.

 

Według zwolenników porodów w immersji wodnej kluczowa dla efektu porodu jest temperatura wody w wannie podczas prowadzenia porodu. Utrzymanie jej w stałej temperaturze pomiędzy 36, a 37°C pozwala łagodzić ból i rozluźniać mięśnie krocza, które przez to łatwiej się rozciągają. Wychodząca główka noworodka nie napotyka oporu, więc szybciej wydostaje się na świat. Jednak co do odczuć kobiety, to trudno stwierdzić, czy rzeczywiście taki poród jest mniej bolesny od tradycyjnego porodu fizjologicznego.

 

Kobieta, która chce, żeby jej dziecko przyszło na świat w wodzie nie może mieć żadnych obciążeń zdrowotnych, a przebieg ciąży powinien odbywać się bez żadnych komplikacji.

 

 

 

2015-08-25