Kobieta ma prawo do bezpłatnego wyboru położnej podstawowej opieki zdrowotnej nie częściej niż trzy razy w roku kalendarzowym, a w przypadku każdej kolejnej zmiany wnosi opłatę w wysokości 80 zł.

 

Położną możemy wybrać z tej samej przychodni do której należymy z innej przychodni lub położną, która prowadzi własną działalność gospodarczą i ma podpisany kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia.

Deklarację wyboru położnej można zmienić również po pierwszej wizycie patronażowej, jeżeli była ona niezadowalająca.

Nie istnieje obecnie rejonizacja. Jest to zapisane w Ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tj. Dz. U. z 2008 r., nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) natomiast położna może nie wyrazić zgody na objecie kobiety i jej dziecka opieką, jeżeli będzie musiała dojeżdżać do kobiety np. 30 km, ponieważ przy kilku odległych wizytach świadczenie opieki może być niewykonalne czasowo.

Położne prowadzą również indywidualną edukację przedporodową, edukacje w bezpłatnych szkołach rodzenia począwszy od 21 tygodnia ciąży do terminu rozwiązania, z częstotliwością nie większą niż:
1 raz w tygodniu w okresie od 21 do 31 tygodnia ciąży,
2 razy w tygodniu w okresie od 32 tygodnia ciąży do terminu rozwiązania.

Po 21 tygodniu ciąży lekarz prowadzący powinien skierować kobietę ciężarną do wybranej przez kobietę położnej POZ i wpisać dane położnej do karty ciąży. Zwykle kobiety nie dostają takiej informacji!!!

 

Rodzice powinni, wybrać położną jeszcze przed urodzeniem się dziecka np. (w ostatnim trymestrze ciąży), a zgłosić jej ten fakt po wypisaniu noworodka do domu. Dzięki temu będzie można osiągnąć podstawowy cel opieki profilaktycznej nad noworodkiem, czyli jak najwcześniejsze objęcie go opieką, w ważnym okresie przystosowywania się do środowiska zewnątrz macicznego, i monitorowanie przebiegu karmienia piersią.

Pierwsza wizyta patronażowa położnej powinna się odbyć w ciągu 48 godzin po opuszczeniu szpitala przez matkę i noworodka lub chwili zgłoszenia telefonicznego, ustnego, pisemnego.

WIZYTY PATRONAŻOWE POŁOŻNEJ POZ

Obejmują opiekę nad noworodkiem do ukończenia 2 miesiąca życia oraz nad kobietą w okresie połogu. Realizując tę opiekę położna POZ zobowiązana jest do wykonania w okresie dwóch miesięcy kalendarzowych od 4 wizyt obowiązkowych do 6 wizyt patronażowych.

Położna powinna być dostępna od poniedziałku do piątku, pomiędzy 08:00 a 18:00, z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy.

CEL WIZYT PATRONAŻOWYCH

1. Opiekę nad noworodkiem lub niemowlęciem, w tym:
obserwację i ocenę rozwoju fizycznego w zakresie: adaptacji do środowiska zewnętrznego,
stanu skóry i błon śluzowych,
pępka,
wydalin,
wydzielin,
rozwoju psychoruchowego,
funkcjonowania narządów zmysłów,
ocenę odruchów noworodka,
sposobu oraz techniki karmienia piersią ,
wykrywanie objawów patologicznych,
ocenę relacji rodziny z noworodkiem;
2. prowadzenie edukacji zdrowotnej i udzielanie porad w zakresie pielęgnacji noworodka,
3. karmienia piersią,
4. szczepień ochronnych,
5. badań profilaktycznych,
6. opieki medycznej,
7. socjalnej oraz w zakresie laktacji,
8. kontroli płodności,
9. samo opieki,
10. promowanie zachowań prozdrowotnych rodziców,
11. identyfikowanie czynników ryzyka w rodzinie,
12. formułowanie diagnozy i ustalenie hierarchii podejmowanych działań.

 

Od kwietnia 2016r w niektórych szpitalach w Polsce rusza pilotażowy program opieki koordynowanej nad kobietą ciężarną. Kompleksowa opieka medyczna nad matką i dzieckiem w okresie ciąży, porodu oraz połogu to główny cel programu opieki koordynowanej nad kobietą w ciąży, który powstaje w Narodowym Funduszu Zdrowia.

Założeniem projektu jest zapewnienie przyszłym mamom uzyskania pełnoprofilowej opieki w okresie ciąży, porodu oraz w okresie 6 tygodni po urodzeniu dziecka. Proponowana forma opieki nad kobietami w ciąży ma docelowo zastąpić obecną formę opieki, która podzielona jest pomiędzy poszczególne zakresy świadczeń, od POZ, poprzez ambulatoryjną opiekę specjalistyczną i leczenie szpitalne. Skutkuje to tym, że utrudnione jest zdaniem NFZ zachowanie ciągłości opieki realizowanej przez ten sam zespół medyczny, jak również terminowe wykonanie wszystkich badań wynikających ze schematu opieki.

 

Ciężarne będą mogły uzyskać ciągłą opiekę realizowaną przez jeden zespół medyczny, dokonać wyboru, czy – w przypadku ciąży fizjologicznej – wiodącą osobą, która będzie się nią opiekować będzie położna czy lekarz ginekolog – położnik. Z kolei szpital – koordynator programu – będzie mógł zapewniając jakość, ciągłość i kompleksowość opieki skorzystać z nowego sposobu rozliczenia. Szpital, który zdecyduje się przystąpić do pilotażu może liczyć na wyższe finansowanie oparte o ryczał.

NFZ będzie monitorował parametry jakości poprzez ocenę wybranych kryteriów medycznych wskazanych przez ekspertów (w tym m.in. liczbę cięć cesarskich, umieralność okołoporodową), a także poprzez ocenę satysfakcji pacjentek w specjalnej ankiecie.

 

Pacjentki odpowiedzą w niej m.in. na pytania: czy w sytuacjach nagłych mogła Pani liczyć na poradę lekarską w naszej poradni; czy w razie potrzeby, otrzymywała Pani skuteczne leczenie przeciwbólowe; czy w razie potrzeby, położna pomagała w czynnościach pielęgnacyjnych przy dziecku; czy, gdyby można cofnąć czas, wybrałaby Pani ponownie nasz szpital jako miejsce swojego porodu?

A co na to środowisko położnych ???

Od kilku miesięcy trwają Ogólnopolskie protesty położnych POZ a także same kobiety na forach internetowych różnych grupach wypowiadają się negatywnie o pomyśle NFZ w sprawie opieki koordynowanej, ponieważ są zadowolone z dotychczasowej opieki pełnionej przez wybrane przez nie położne POZ.

 

Do protestów również przyłączyła sie Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych, a także Stowarzyszenie Dobrze Urodzeni poprzez internetową petycję http://www.petycjeonline.com/razem_ratujmy_opiek_okooporodow

W ocenie Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych w treści projektu wszystko jest podporządkowane poradnictwu ambulatoryjnemu. Dotychczas pacjentka miała prawo do wizyt patronażowych w swoim domu.

 

W nowym projekcie nie ma wskazanej takiej opieki (nie jest także w projekcie finansowana taka procedura)!!! W związku z czym istnieje obawa, że świadczenia przedporodowe i poporodowe będą realizowane wyłącznie w poradni ambulatoryjnej.

 

NRPiP zwraca też uwagę na realne zagrożenie braku pełnej opieki położnej w małych miejscowościach i środowisku wiejskim, szczególnie dla mniej zamożnych pacjentek. Pacjentki z małych miejscowości, w których szpital jest oddalony o kilkanaście kilometrów, mogą mieć utrudniony regularny dostęp do świadczeń, w szczególności, gdy żaden lekarz czy położna z okolicy nie będą uczestniczyć w programie.

 

Zdaniem NRPiP kobieta w ciąży będzie miała ograniczony wybór lekarza lub położnej prowadzącego/ej ciążę, ponieważ będzie on zawężony do osób, które tworzą zespół w ramach Koordynowanej opieki nad kobietą w ciąży. Kobieta ciężarna będzie zmuszona do wyboru lekarza lub położnej z jednego zespołu, co jest niezgodne z prawem pacjenta.

 

Położne wskazują też na to, że nie widzą możliwości, aby jednoczasowo możliwa była opieka wybranej położnej nad pacjentką w czasie ciąży, porodu, połogu. Z projektu wynika, że będzie nadal brak ciągłości w opiece – inny personel zajmuje się kobietą w ciąży, inny podczas porodu i w czasie połogu. Zmienia się tylko finansowanie świadczeń z korzyścią dla podmiotu koordynującego – czytamy w oficjalnym stanowisku.

 

Zdaniem NRPiP przedstawione w projekcie zarządzenia wprowadzą chaos do dotychczas sprawnie funkcjonującej opieki nad matką i noworodkiem. Wprowadzą też nierówny dostęp do opieki kobiet zamieszkujących miasto i wieś.

 

Poza tym, proponowana zmiana może wyeliminować z rynku dobrze funkcjonujące praktyki i zakłady. Nie można lekceważyć tego zagrożenia w sytuacji, gdy brakuje pielęgniarek, a za kilka lat może ich zupełnie zabraknąć.

 

Na zmianach niewątpliwie skorzystają duże ośrodki. Szpital, który przystąpi do umowy, będzie musiał spełniać konkretne wymogi, musi m.in. przyjmować przynajmniej 600 porodów rocznie, mieć możliwość przeprowadzenia znieczulenia, zatrudniać sześciu lekarzy i mieć ustalone zasady współpracy z ośrodkami specjalistycznymi (III stopnia referencyjności).

 

Zdaniem NRPiP przedstawione w projekcie zarządzenia wprowadzą chaos do dotychczas sprawnie funkcjonującej opieki nad matką i noworodkiem. Wprowadzą też nierówny dostęp do opieki kobiet zamieszkujących miasto i wieś. Poza tym proponowana zmiana może wyeliminować z rynku dobrze funkcjonujące praktyki i zakłady.

Razem ze swoimi koleżankami zastanawiamy się, po co wprowadzane są tak drastyczne zmiany? Coraz lepiej funkcjonuje dotychczasowa opieka, szczególnie ta prowadzona przez Indywidualne Praktyki Położnych, ponieważ te prowadzone są przez położne, które dbają o prestiż zawodu położnej, dbają o dobro kobiet, pracują dla siebie i na siebie, a nie dla właścicieli przychodni. Czy takie zmiany mają służyć łataniu dziur budżetowych szpitali ??? Nic innego nie przychodzi nam do głowy...

Każdą położną podstawowej opieki zdrowotnej obowiązują przepisy akty prawne i ustawy…
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tj. Dz. U. z 2008 r., nr 164, poz. 1027 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2012 r., poz. 159 t.j.)
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 września 2012 r. w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem
Rozporządzenie Ministra Zdrowia ż dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie standardu postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych w dziedzinie położnictwa i ginekologii z zakresu okołoporodowej opieki położniczo–ginekologicznej, sprawowanej nad kobietą w okresie ciąży, porodu połogu w przypadkach występowania określonych powikłań oraz opieki nad kobietą w sytuacji niepowodzeń położniczych (Dz.U.2015.poz.2007.).

 

Informacje o autorce artykułu: Elżbieta Wierzbicka, Centrum Familio

 

2016-04-12