Zapewne niejedna mama i niejeden tata zastanawia się co porabia ich maleństwo, podczas pobytu w ciężarnym brzuszku mamy. Czy jest mu wygodnie? Czy ich słyszy? Czy ten kopniak pod lewym żebrem to kara dla mamusi czy też tylko pewien odruch?
Przewidywany okres 40 tygodni ciąży to czas intensywnego rozwoju dziecka, mającego na celu umożliwić mu w miarę samodzielne życie poza łonem matki. Nie tylko organizm kobiety musi się przystosować do zachodzących w nim zmian. Wszystko co dzieje się z mamą ma odzwierciedlenie w tym, z czym poradzić musi sobie jej dziecko.
Jak zatem wygląda rozwój dziecka w łonie matki? Odpowiedź na to pytanie dają nam liczne badania naukowe dotyczące psychologii prenatalnej oraz m. in. rozwój diagnostyki prenatalnej i badania obrazowe tj. USG ( 2D, 3D, nawet 4D!). To wszystko pozwoliło określić w dużym przybliżeniu przez jakie etapy rozwoju przechodzi nowy członek naszego społeczeństwa oraz jak kształtuje się jego anatomia i fizjologia.
Dzięki nim wiemy, że około 12 tygodnia ciąży dziecko ma już wykształcone wszystkie części ciała, jego maleńkie serce jest już ukształtowane i bije na tyle głośno, że można to usłyszeć podczas badania USG. Jego oczy pokryte są powiekami, ma maleńkie zaczątki ząbków. Wykształciły się już organy płciowe, ale ciężko jest jeszcze określić płeć przy użyciu ultrasonografu.
W 15 tygodniu wykształcone już organy wewnętrzne tj. wątroba, nerki i trzustka zaczynają pracować. Maluszek potrafi ssać swój kciuk. Jego ciało jest pokryte meszkiem płodowym, który zniknie dopiero tuż przed lub po urodzeniu. Naczynia krwionośne, znajdujące się pod cienką skórą, zaczynają transportować krew po całym organizmie.
W 17- 18 tygodniu waży już około 150 g i coraz częściej zaczyna się poruszać, co może być odczuwane przez mamę (zwłaszcza podczas kolejnej ciąży, gdyż ruchy pierwszego dziecka najczęściej są wyczuwalne dopiero po 20 tygodniu, kiedy mama je dostrzeże i nauczy się je rozpoznawać). Intensywne ruchy mogą spowodować, że maluszek się nawet spoci, gdyż ma już ukształtowane gruczoły potowe.
Około 20 - 21 tygodnia brzdąc może ważyć już 300 – 390 g. W tzw. „badania połówkowym” USG można stwierdzić jego płeć (o ile się nie zawstydzi i skrzętnie tego nie ukryje oczywiście). Ma ukształtowany układ pokarmowy, połyka płyn owodniowy, z którego potem utworzy się pierwsza kupka – smółka.
Ten mały człowiek jest już kimś naprawdę niepowtarzalnym dla świata! Dlaczego? Ukształtowały się u niego linie papilarne! Poza tym może stać się już prawdziwym łakomczuszkiem, ponieważ rozpoznaje smaki płynu owodniowego, więc może „odziedziczyć” po mamie „uzależnienie” od słodkiego. Ponadto doświadcza otaczającego go świata, reaguje na dźwięki z otoczenia, w tym na ten najważniejszy – głos swoich rodziców.
Udowodniono naukowo, że dzieci po urodzeniu rozpoznają bajki czytane im przez rodziców podczas ich pobytu w łonie mamy.
W 21 tygodniu dziecko ma już swoja ulubioną pozycję do spania w brzuszku przyszłej rodzicielki, tworzą sobie cykle snu i aktywności.
W 25 tygodniu waga dziecka osiąga wartość 680 g dzięki mięśniom i tłuszczykowi, który nadal się gromadzi pod cienką skórą chronioną przez maź płodową i wcześniej wspominany meszek płodowy. Oczy są ciągle zamknięte, ale już rozwinięte. Tylko tęczówka czeka na dobranie odpowiedniego koloru, który będzie się kształtował przez najbliższe miesiące, a ustali się ostatecznie po urodzeniu. Potrafi za to marszczyć brwi i kręcić noskiem oraz przeciągać rączki i nóżki, przy czym zdarza mu się dość energicznie kopać. Posiada odruch chwytania – łapie rączką za stopę, czasami ściska dla zabawy pępowinę.
W 26 tygodniu otwierają się nozdrza dziecka, zaczyna ono ćwiczyć oddychanie mechaniczne przy użyciu płuc i mięśni, a w 27 tygodniu otwiera oczy i podziwia otaczający je świat, choć nie jest on jeszcze zbytnio ciekawy.
Do 30 tygodnia jego mózg jest na tyle dojrzały, że potrafi już wspomagać regulowanie temperaturę ciała, a jego powierzchnia staje się pofałdowana, dzięki czemu pomieści więcej komórek nerwowych.
W 32 tygodniu może ważyć około 1800g, a większość dzieci w tym tygodniu obraca się główką do dołu.
34 tydzień to początek rzadszych ruchów dziecka, ale nieco odmiennych, gdyż waży ono prawie 2500 g i ma około 40 cm długości, co sprawia, że ma mniej miejsca na harce. Najprawdopodobniej w tym momencie oczy dziecka mają kolor niebieski, niezależnie od tego, jaki jest mu pisany po porodzie. Jego układ oddechowy rozwija się intensywniej. Ma już skoordynowane odruchy ssania, połykania i oddychania.
W 38 - 39 tygodniu dziecko jest już donoszone, waży około 3200 g. Płuca są już prawie w pełni rozwinięte, przygotowane do wzięcia pierwszego samodzielnego oddechu.
W 40 tygodniu jest już w pełni gotowe na powitanie się ze światem zewnętrznym, ale nie zawsze ma na to ochotę, może zwlekać z tym jeszcze kilka dni, bo przecież „nie ma jak u mamy…”. Pozwólmy mu na to, o ile nie ma ku temu poważnych przeciwwskazań.
I pamiętajmy, każdy człowiek jest inny, ten jeszcze nienarodzony także. Podane powyżej sytuacje nie muszą dokładnie odzwierciedlać rozwoju każdego dziecka, jedno „uczy się” szybciej, innemu trzeba dać czas.
2015-12-24
