Ginekolog dziecięcy. Kiedy może okazać się pomocny?

Każda dziewczynka rozpoczyna drogę stawania się kobietą już od chwili swojego poczęcia, gdyż płeć człowieka jest determinowana w momencie zapłodnienia. W pierwszych tygodniach życia wewnątrzmacicznego kształtują się narządy płciowe dziecka. Organizm każdej z nas - od narodzin przez wczesne dzieciństwo, aż po okres dojrzewania - przygotowuje się do przyszłej roli, jaką jest bycie kobietą, matką. Dlatego też już od najmłodszych lat powinno się zadbać o prawidłowe funkcjonowania naszej „kobiecości”, a już na pewno zatroszczyć się o to u naszych córek.

Podstawowe pytanie brzmi - kiedy wybrać się pierwszy raz z naszą latoroślą do specjalisty chorób kobiecych? Główną zasadą jest, aby wszelkie niepokojące objawy lub dolegliwości związane z narządami płciowymi dziecka od razu zgłaszać lekarzowi. Nie można bagatelizować zaobserwowanych lub zgłoszonych przez pociechę nawet drobnych nieprawidłowości, tylko razem wybrać się na konsultację u specjalisty ginekologii dziecięcej i dziewczęcej.

 

Perspektywa pierwszej wizyty u ginekologa jest zazwyczaj przeżyciem stresującym, zarówno dla dziecka jak i dla mamy. Seksualność to często temat tabu, a i okolice badane są dla kobiety czyś intymnym i wstydliwym. Dlatego też tym bardziej warto się do takiej wizyty przygotować i zadbać o to, aby córka czuła nasze wsparcie i troskę o jej komfort, zwłaszcza psychiczny. Ważne jest, aby przed wizytą u specjalisty dokładnie poinformować dziecko o tym jak wygląda badanie i dlaczego wizyta jest konieczna. Zachęcam również do poszukania specjalisty polecanego przez inne mamy, aby mieć pewność, że udajemy się we właściwe miejsce, a wizyta odbędzie się przede wszystkim w atmosferze intymności i spokoju.


Ginekolog dziecięcy zajmuje się nie tylko nastolatkami, ale również małymi dziećmi (nawet powyżej pierwszego roku życia). Na taką wizytę wymagana jest zgoda obojga rodziców. Jeżeli dziewczynka jest poniżej 16. roku życia, powinna wybrać się do specjalisty z rodzicami lub przynajmniej z jednym rodzicem i pisemną zgodą drugiego rodzica. Powyżej 16. roku życia nasza córka może chcieć zostać sama w gabinecie z lekarzem i należy to uszanować. Uważa się również, że pierwszym lekarzem ginekologiem powinna być kobieta, gdyż łatwiej jest rozebrać się i rozmawiać z nią o intymnych problemach, a stres związany z badaniem ginekologicznym jest znacznie mniejszy.


Co zatem konkretnie powinno nas skłonić do wizyty u ginekologa dziecięcego? Otóż wszystko zależy od wieku dziecka.

 

W okresie noworodkowym, niemowlęcym i wczesnodziecięcym będą to:
- stosowanie przez mamę leków hormonalnych podczas ciąży lub w okresie laktacji,
- nietypowy wygląd narządów płciowych dziecka,
- zrośnięcie warg sromowych,
- zaczerwienienie sromu/ nieprawidłowa wydzielina okolicy sromu, plamienie, krwawienie,
- obrzęk, powiększenie gruczołów sutkowych, wydzielina z gruczołów sutkowych,
- przedwczesny rozwój sutków,
- nawracające nieprawidłowe wyniki badań moczu,
- bóle brzucha niewiadomego pochodzenia,
- nieprawidłowy obraz narządów rosnych w USG,
- pojawiające się owłosienie, w tym na sromie,
- zaburzenia wzrostu,
- podejrzenie molestowania.

 

Okres przed- i pokwitaniowy:
- brak oznak pokwitania,
- zaburzony rozwój sutków,
- nieregularne krwawienia miesiączkowe, brak miesiączki,
- bóle miesiączkowe,
- nadmierne krwawienia miesiączkowe, w tym takie ze skrzepami,
- powiększenie łechtaczki,
- nasilony trądzik, narastanie owłosienia w miejscach nietypowych,
- brak owłosienia płciowego,
- bóle brzucha niewiadomego pochodzenia,
- nieprawidłowy obraz narządów rosnych w USG,
- stany zapalne dróg rodnych (upławy),
- podejrzenie molestowania.

 

Okres młodzieńczy:
- anoreksja, otyłość,
- hirsutyzm, trądzik, łysienie,
- planowane rozpoczęcie współżycia seksualnego,
- rozpoczęcie współżycia bez wcześniejszej konsultacji ginekologicznej,
oraz wszystkie powyższe z okresu przed- i pokwitaniowego.

 

O ile u malutkich dziewczynek łatwo zauważyć niepokojące objawy, to już starsze małe kobietki niezbyt chętnie się dzielą informacjami o ich pojawieniu, a co dopiero dorastające panny... Dlatego bardzo ważne jest, aby budowaćz dzieckiem taką relację, w której nie będzie się ono wstydziło powiedzieć nam o swoim problemie, nawet tym intymnym. A to wszystko głównie ze względu na zdrowie i życie naszych dzieci – tak, dzieci, bo sprawa tyczy się tak samo chłopców, ale to już temat na inny atrykuł...


Należy pamiętać o kilku ważnych kwestiach. Po pierwsze - za normę trwania cyklu przyjmuje się 28 dni (plus minus 7 dni), za normę czasu trwania krwawienia 4 dni (plus minus 3 dni), a fizjologiczna utrata krwi miesiączkowej wynosi ok. 80 ml. Po wystąpieniu pierwszej miesiączki, cykle są zazwyczaj mniej lub bardziej nieregularne, o różnie nasilonym krwawieniu. Większość łagodnych i umiarkowanych zaburzeń jest przejściowa, a wszystko normuje się samo. Jeżeli jednak objawy utrzymują się dłużej lub nasilają, należy zgłosić się do ginekologa.


Po drugie - temat współżycia seksualnego i antykoncepcji może być trudny zarówno dla matki, jak i dla córki, jednakże jest bardzo ważny i należy go poruszyć. Można również zaproponować dziewczynce, że jeżeli ciężko się jej o tym z nami rozmawiać, to o wszystko może zapytać ginekologa.

 

Warto także zaznaczyć przy okazji takiej rozmowy, że internet i telewizja, a także koleżanki, to niezbyt dobre źródło wiedzy na ten temat...

 

Po trzecie - szacuje się, że na świecie ofiarami przemocy seksualnej w dzieciństwie jest średnio jedna na trzy lub cztery kobiety (od 25 do 33%). W Polsce, wg Komitetu Ochrony Praw Dziecka, co piąta dziewczynka poniżej 15. roku życia doświadcza nadużycia seksualnego. Większość ofiar (od 49 do 84%) zna swoich sprawców nadużyć, a od 14 do 20% aktów przemocy dokonuje się wewnątrz rodziny. Wykorzystanie seksualne, poza krzywdą fizyczną i moralną, niesie za sobą dodatkowo ryzyko zakażenia chorobami przenoszonymi drogą płciową (HIV, HPV, rzęsistkowica, rzeżączka, kiła itp.). Dlatego konsultacja i pomoc ginekologa jest równie ważna, jak pomoc psychologa... 

 

Po  czwarte - wszyscy ginekolodzy dziecięcy zajmują się także normalną ginekologią i mogą leczyć dorosłe kobiety, więc po wejściu przez małą pacjentkę w wiek dorosły, ginekolog dziecięcy może nadal się nią opiekować. Powyżej 16. roku życia można zapisać się do dowolnego ginekologa, poniżej tego wieku - do ginekologia dziecięcego.

 

Po piąte – dziewczęta miesiączkujące powinny na wizytę przygotować informacje o tym, kiedy była ich ostatnia miesiączka, jakie są odstępy pomiędzy miesiączkami, ile trwa miesiączka, czy jest obfita czy nie, czy pojawiają się jakieś bóle przed miesiączką, czy są bolesne owulacje w środkowej fazie cyklu, czy są bóle piersi przed miesiączką. Warto również zrobić sobie wcześniej listę pytań do lekarza, dotyczących nie tylko własnego ciała i funkcjonowania narządów rodnych, ale również problemów związanych z rozpoczęciem współżycia.

 

Po szóste – pierwsza wizyta nie musi wiązać się od razu z badaniem ginekologicznym. Może to być po prostu czas poświęcony na edukację i zebranie wywiadu ogólnego, chorobowego i ginekologicznego. Badanie, które możemy przeprowadzić podczas pierwszej wizyty zależy od tego, czy dziewczynka jest dziewicą, czy nie. Jeśli jest dziewicą, to tylko oglądamy zewnętrznie narządy rodne, czyli oglądamy wargi sromowe, przedsionek pochwy i błonę dziewiczą, tak, żeby jej nie naruszyć, czyli nie wkładamy wziernika do pochwy. Natomiast, jeżeli błona dziewicza została wcześniej naruszona, bez problemu można przeprowadzić pełne badanie ginekologiczne i USG ginekologiczne. Oczywiście, wszystko za zgodą pacjentki i jej rodziców.


Na koniec chciałabym bardzo zachęcić do korzystania z porad położnych! My również z chęcią odpowiemy na każde Wasze pytanie, postaramy się rozwiać wątpliwości i ukierunkować w kwestii danego problemu. Zapraszam! ;)

 

2019-05-29