Cukrzyca przedciążowa oraz hiperglikemia rozpoznana po raz pierwszy w trakcie ciąży to dwa oblicza choroby metabolicznej, która towarzyszyć może ciężarnym. Poznaj różnice pomiędzy nimi oraz sposoby postępowania opracowane na podstawie najnowszych zaleceń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego.

Cukrzyca przedciążowa
O cukrzycy przedciążowej mówimy w momencie, gdy kobieta z rozpoznaną wcześniej cukrzycą zachodzi w ciążę. Należy podkreślić, że ryzyko wystąpienia powikłań ciąży zwiększa się wraz z czasem trwania cukrzycy. Niekorzystnym czynnikiem są w tym przypadku także narządowe powikłania cukrzycy oraz brak wyrównania metabolicznego tej choroby.
Istnieją sytuacje kliniczne, w których kobietom chorującym na cukrzycę odradza się zajścia w ciążę. Należą do nich: nefropatia z klirensem kreatyniny poniżej 40ml/min, niepoddająca się leczeniu retinopatia proliferacyjna, autonomiczna neuropatia z zajęciem układu bodźco-przewodzącego serca lub przewodu pokarmowego oraz powikłania sercowe w postaci zaawansowanej choroby niedokrwiennej niepoddającej się leczeniu, kardiomiopatii przerostowej, ciężkiego upośledzenia funkcji komory systemowej czy występującej w przeszłości kardiomiopatii okołoporodowej z jakimkolwiek resztkowym upośledzeniem lewej komory.
Cukrzyca sama w sobie nie stanowi natomiast przeciwwskazania do stosowania doustnej antykoncepcji hormonalnej. Ważne jest, by kobieta już na etapie planowania potomstwa, a także w czasie ciąży i połogu pozostawała pod opieką diabetologa. Wizyty takie w czasie trwania ciąży nie powinny odbywać się rzadziej niż raz na miesiąc, co jest związane ze zmieniającym się zapotrzebowaniem na insulinę oraz koniecznością monitorowania pracy nerek, narządu wzroku i kontroli wartości ciśnienia tętniczego.
Hiperglikemia rozpoznana po raz pierwszy w trakcie ciąży
Na początku ciąży, podczas pierwszej wizyty u ginekologa, każda kobieta powinna mieć oznaczone stężenie glukozy na czczo. U osób z grupy ryzyka (do czynników ryzyka należą: ciąża po 35 roku życia, porody dzieci o masie ciała powyżej 4000g, zgony wewnątrzmaciczne w wywiadzie lub urodzenie noworodka z wadą rozwojową, wielorództwo, a także nadciśnienie tętnicze, nadwaga lub otyłość, rodzinny wywiad w kierunku cukrzycy typu 2, cukrzyca ciążowa w poprzednich ciążach) należy natomiast już podczas pierwszej wizyty zalecić wykonanie doustnego testu tolerancji glukozy (OGTT).
Na tej podstawie dokonuje się klasyfikacji według zaleceń WHO:
A. rozpoznanie cukrzycy w ciąży możliwe jest w przypadku, gdy spełnione są ogólne kryteria cukrzycy:
- glikemia na czczo ≥ 7,0 mmol/l (126 mg/dl)
lub
- glikemia w 120 minucie testu OGTT ≥ 11,1 mmol/l (200 mg/dl)
lub
- glikemia przygodna ≥ 11,1 mmol/l (200 mg/dl) i towarzyszą jej objawy kliniczne hiperglikemii;
B. o cukrzycy ciążowej mówi się, gdy jest spełnione co najmniej jedno z poniższych kryteriów:
- stężenie glukozy w osoczu na czczo: 5,1-6,9 mmol/l (92-125 mg/dl),
- stężenie glukozy w osoczu w 60 minucie testu OGTT: ≥10 mmol/l (180 mg/dl),
- stężenie glukozy w osoczu w 120 minucie testu OGTT: 8,5-11,0 mmol/l (153-199 mg/dl).
Jeśli wartości są prawidłowe, test OGTT należy powtórzyć między 24 a 28 tygodniem ciąży lub w przypadku pojawienia się objawów sugerujących cukrzycę.
Po porodzie stężenie glukozy najczęściej ulega normalizacji, jednakże po 6-12 tygodniach od porodu zaleca się wykonanie testu OGTT, a raz do roku - oznaczanie stężenia glukozy na czczo. Przed planowaną kolejną ciążą także należy wykonać doustny test tolerancji glukozy.
Więcej informacji na temat cukrzycy ciążowej dostępnych jest w artykule Cukrzyca ciążowa. Jakie są przyczyny, jak ją diagnozować i jak sobie radzić z chorobą..
2019-06-30