Mama pod nadzorem. Badania kontrolne po ukończeniu ciąży i połogu

W pierwszych dniach i tygodniach po urodzeniu dziecka młoda mama skupia się przede wszystkim na swoim maleństwie – martwi się, czy dziecko się najada, wysypia, czy dobrze goi się jego pępek itd. Nie może jednak zapominać wtedy o własnym zdrowiu i kondycji, gdyż okres połogu jest równie wymagający dla jej organizmu, jak sama ciąża.

Dla przypomnienia – połóg to okres około 6 - 8 tygodni po porodzie, podczas którego cofają się w organizmie kobiety wszystkie ciążowe zmiany anatomiczne, morfologiczne i czynnościowe, w tym hormonalne. Gdy połóg przebiega normalnie, na początku wystarczy kontakt z położną środowiskową.

 

To położna środowiskowa oceni m. in. czy dobrze goi się zszyte krocze lub rana po cesarskim cięciu, doradzi, jak je pielęgnować i powie, jakie środki można zastosować, aby zmniejszyć ból. Położna rodzinna ma również uprawnienia do tego, aby zdjąć ci szwy założone podczas porodu naturalnego lub w czasie cesarskiego cięcia. Będzie również chciała porozmawiać o twoim samopoczuciu- sprawdzi, czy nie cierpisz na baby blues, który występuje kilka dni po porodzie i jest spowodowany gwałtownymi zmianami hormonalnymi.

 

Pierwsze wątpliwości związane z przystawianiem dziecka do piersi możesz rozwiać już podczas rozmów właśnie z położną rodzinną. Zgodnie ze standardami opieki okołoporodowej powinna ona umieć ocenić technikę karmienia i skorygować nieprawidłowości. Jeśli jednak masz poważniejsze problemy lub pojawią się one po wizytach położnej, poproś o pomoc doradcę laktacyjnego.

 

Ponadto, wkrótce po zakończeniu połogu, czyli między 6. a 8. tygodniem po porodzie (zarówno naturalnym jaki po cięciu cesarskim), warto się wybrać również na wizytę kontrolną do lekarza ginekologa. W tym czasie powinny już zaniknąć odchody poporodowe, a rany po pęknięciu czy nacięciu krocza będą zagojone, co umożliwi przeprowadzenie badania ginekologicznego.

 

Na początku badania ginekologicznego lekarz porozmawia z tobą o porodzie i przebiegu połogu, a także o tym, jak radzisz sobie z karmieniem piersią. Następnie przeprowadzi badanie ginekologiczne, aby sprawdzić, czy w twoich narządach rodnych nie dzieje się nic niepokojącego, czy nie ma stanu zapalnego szyjki macicy lub pochwy. Ocenia również bliznę po nacięciu krocza lub operacji cesarskiego cięcia, sprawdzając, czy miejsca te dobrze się zagoiły i czy nie powstały tam tzw. bliznowce. Dotykając dłońmi brzucha, zbada również, czy macica obkurczyła się prawidłowo i powróciła do swoich normalnych rozmiarów.

 

Podczas tej wizyty ginekolog powinien zmierzyć ciśnienie krwi, skontrolować twoją wagę, a także zbadać piersi. Dobrze by było, gdybyś kilka dni przed tą wizytą zrobiła podstawowe badania – morfologię krwi oraz analizę moczu. Wtedy mogłabyś pójść do lekarza z gotowymi wynikami, zamiast czekać na wyniki badań zlecone dopiero na wizycie. W razie konieczności lekarz zleci ci dodatkowe badania.

 

Okres 6 tygodni po porodzie wiąże się najczęściej z możliwością rozpoczęcia normalnego współżycia. Upewnij się na wizycie kontrolnej, czy rzeczywiście możesz już wrócić do seksu oraz porozmawiaj z lekarzem o odpowiedniej antykoncepcji.


Czas zakończenia połogu to czasami również idealny moment na wykonanie badania cytologicznego szyjki macicy. Jeśli podczas ciąży w badaniu cytologicznym było wszystko w porządku (to znaczy miałaś na wyniku zaznaczoną grupę I lub II), na kolejną cytologię możesz zgłosić się na nie dopiero 4 – 6 miesięcy po porodzie. Nie ma potrzeby robić go wcześniej, zwłaszcza że wkrótce po porodzie jego wynik może być mało wiarygodny. Natomiast jeśli z jakichś powodów nie miałaś zrobionej cytologii podczas ciąży, wtedy należy pobrać materiał do tego badania jak najszybciej, czyli już podczas tej pierwszej poporodowej wizyty u ginekologa.

 

Ważne - jeśli po porodzie miałaś już krwawienie miesiączkowe, to na cytologię zgłoś się w pierwszym tygodniu po miesiączce. Jeżeli jeszcze nie masz menstruacji, cytologię można wykonać w dowolnym terminie. Pamiętaj jednak, by przez 2 - 3 dni poprzedzające badanie nie używać globulek dopochwowych i nie wykonywać irygacji pochwy, a dzień przed badaniem nie współżyć.


Zdecydowanie nie powinnaś zwlekać z wizytą u lekarza, jeśli zauważysz u siebie niepokojące objawy, które mogą oznaczać krwotok lub stan zapalny, tj:

  • silne bóle w dole brzucha,
  • jasnoczerwone, obfite krwawienie (kiedy zużywasz więcej niż jedną podpaskę na godzinę), obecne jeszcze tydzień po porodzie,
  • upławy o nieprzyjemnym, zgniłym zapachu,
  • duże skrzepy krwi (wielkości cytryny lub większe),
  • objawy grypopodobne (osłabienie, gorączka, dreszcze),
  • brak odchodów połogowych tuż po porodzie (należy je usunąć wówczas mechanicznie),
  • silny ból lub uczucie „ściągania” w okolicy szwów na kroczu,
  • silny ból, siniak, opuchlizna bądź sączenie się rany po cesarskim cięciu,
  • objawy podobne do grypowych, połączone z ostrym bólem piersi i zaczerwienieniem sutka, które mogą świadczyć o zapaleniu piersi.

 

Dobrze jest wybrać się do tego samego ginekologa, który prowadził twoją ciążę. Jeżeli w czasie ciąży leczyłaś się z powodu choroby, która ujawniła się w tym okresie, idź na wizytę kontrolną do:

  • Diabetologa - jeśli miałaś cukrzycę ciążową. Trzeba wykonać test tolerancji glukozy (OGTT) sprawdzający, czy zaburzenia gospodarki węglowodanowej ustąpiły. Tym bardziej że kobiety, które miały cukrzycę ciążową, są bardziej zagrożone cukrzycą typu 2 w przyszłości
  • Endokrynologa - jeśli w czasie ciąży miałaś problemy z tarczycą., gdyż trzeba sprawdzić poziom jej hormonów.
  • Chirurga naczyniowego - jeśli w ciąży cierpiałaś z powodu żylaków, teraz trzeba określić stopień niewydolności żylnej.
  • Okulisty - gdy masz dużą wadę wzroku, a twój poród był długi i ciężki. Istnieje realne ryzyko pogorszenia wzroku na skutek silnego parcia.

Jeśli dokuczają ci bóle kręgosłupa w odcinku krzyżowym, przyczyną mogą być zaburzenia w obrębie układu moczowo-płciowego bądź kłopoty z kręgosłupem. Zgłoś się do ortopedy, gdy miewasz nagłe, ostre bóle, które sprawiają, że zastygasz w bezruchu (możliwość wypadnięcia dysku), i gdy odczuwasz bóle krzyża połączone z promieniowaniem do nogi, którym towarzyszą zaburzenia czucia, drętwienie, osłabienie mięśni stóp (to mogą być objawy zmian zwyrodnieniowych). Często wystarczy podanie środków przeciwbólowych, rehabilitacja i wprowadzenie pewnych zmian w sposobie wykonywania codziennych czynności.

 

W sytuacji trudnych emocji, baby bluesa i depresji poporodowej wskazana może być konsultacja psychologiczna. Niema się czego wstydzić, naprawdę warto skorzystać z pomocy psychologa, taka pomoc może pomóc szybciej stanąć Ci na nogi i odnaleźli się w nowej sytuacji.


Po ustaniu laktacji powinnaś zgłosić się na USG piersi i narządu rodnego. To badanie w ramach profilaktyki antynowotworowej. Nie zapominaj też o comiesięcznym samobadaniu piersi!!!

 

2017-11-08