Czy można szczepić się w ciąży?

Szczepienia wzbudzają dzisiaj coraz więcej kontrowersji. Nic więc dziwnego, że kobiety ciężarne mają obawy przed szczepieniem się. Dzisiaj postaram się rozwiać wątpliwości i wskazać szczepienia, które warto wykonać w okresie ciąży oraz te, których lepiej unikać.

Najpierw kilka słów o korzyściach jakie płyną ze szczepień w okresie ciąży. Są ich dwie. Pierwszą jest to, że matka, która się zaszczepiła na daną chorobę zakaźną ogromnie zmniejsza swoje ryzyko zachorowania na tę chorobę, a tym samym chroni dziecko przed kontaktem z nią. Druga korzyść jest związana ze zwiększaniem dzięki szczepionce stężenia swoistych matczynych przeciwciał transportowanych przezłożyskowo. To oznacza, że dziecko ma wyższą odporność na daną chorobę po urodzeniu, również w tym czasie, kiedy zgodnie z kalendarzem szczepień samo jeszcze nie może zostać na nią zaszczepione.

 

Jeśli chodzi o podział szczepionek na bezpieczne w okresie ciąży i te, których należałoby unikać, to wiąże się to ze składem szczepionki. Inaktywowane szczepionki przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne są bezpieczne dla matki i płodu. Natomiast, tak zwane „żywe” szczepionki są przeciwwskazane, ze względu na możliwość wywołania zakażenia u płodu. Nie wykazano, że podanie matce szczepionki „żywej” powoduje powstawanie wad u płodu, ale ze względu na taką teoretyczną możliwość, na wszelki wypadek unika się w ciąży szczepienia szczepionkami zawierającymi żywe wirusy.

 

Jeśli chodzi o szczepienia, które są zalecane, to w Stanach Zjednoczonych zaleca się szczepienie kobiet ciężarnych przeciwko grypie, tężcowi i krztuścowi. Zalecane jest również szczepienie w przypadku podróży zagranicznych, w których może wystąpić ekspozycja na czynniki zakaźne. Z pewnością trzeba pamiętać, że jeśli chodzi o szczepienie na przykład na grypę, to dużo bardziej narażone na zachorowanie mogą być ciężarne pracujące w dużych skupiskach ludzi lub z małymi dziećmi. W takiej sytuacji nie należy się wahać i jeśli nie da się uniknąć kontaktu z chorobą, należy się zaszczepić. Bezpieczne jest również wykonywanie tych szczepień w czasie laktacji.

 

Jeśli chodzi o szczepionki, które są niewskazane w okresie ciąży (tzw. „żywe” szczepionki) to należą do nich: szczepionki przeciwko odrze, śwince i różyczce, przeciwko ospie wietrznej, półpaśccowi, atenuowana szczepionka przeciwko grypie, ospie prawdziwej i szczepionka przeciwko gruźlicy (BCG). Jak podaje portal Medycyny Praktycznej szczepionki przeciwko półpaśccowi, ospie prawdziwej i atenuowana szczepionka przeciwko grypie nie są dostępne w Polsce. Poza szczepieniem przeciwko ospie prawdziwej, wszystkie wyżej wymienione szczepionki, niewskazane do zastosowania w okresie ciąży, można podać kobietom w okresie poporodowym i w czasie laktacji.


Szczepienia w okresie ciąży niosą za sobą wiele korzyści zarówno dla matki jak i dla dziecka. Przykładowo badania dotyczące szczepionki przeciwko grypie wykazują, że kobiety zaszczepione dużo rzadziej chorują na choroby układu oddechowego przebiegające z gorączką. Również dzieci kobiet zaszczepionych przeciwko grypie są mniej narażone na choroby układu oddechowego. Z kolei upowszechnienie szczepienia przeciwko tężcowi pozwoliło na zminimalizowanie umieralności noworodków z powodu tężca okołoporodowego.


Badania pokazują korzyści wynikające z wykonywania szczepień w okresie ciąży oraz ich bezpieczeństwo. Warto o tym pamiętać i w czasie ciąży spytać lekarza pierwszego kontaktu o szczepienia profilaktyczne.

 

2017-12-09