W jakim celu i u kogo wykonuje się cytologię?

Cytologia bada obecność wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV) w organizmie kobiety. Wirus HPV jest ściśle związany z występowaniem raka szyjki macicy, a jego szybkie wykrycie pozwala na całkowite wyleczenie, co nie jest już niestety możliwe w przypadku zaawansowanego stadium.

Wykonanie cytologii zaleca się każdej kobiecie, która rozpoczęła współżycie do około 60 roku życia, co najmniej raz w roku. Profilaktyka jest tu szczególnie ważna, gdyż objawy wirusa brodawczaka ludzkiego i związanego z nim nowotworu w pierwszych fazach mogą być niewidoczne i nieodczuwalne.

Obecnie lekarze zwracają uwagę na ogromną skalę pojawiania się raka szyjki macicy u kobiet w ciąży. Dzieje się tak zapewne na skutek zmian hormonalnych zachodzących w tym okresie w ciele, stąd bardzo ważne jest wykonanie badania również w ciąży. 

Na czym polega badanie cytologiczne?

Cytologia polega na pobraniu próbki komórki nabłonka z pochwowej części szyjki macicy oraz z jej kanału. Badanie wygląda dokładnie tak samo w przypadku kobiet w ciąży, jak i po urodzeniu oraz tych, które nigdy nie miały dzieci. Miejsce, z którego ginekolog pobiera próbkę jest tym miejscem, w którym najczęściej pojawiają się zmiany nowotworowe.

Samo badanie trwa bardzo krótko i jest całkowicie bezbolesne. Pobranie próbki odbywa się na fotelu ginekologicznym, gdzie lekarz najpierw wprowadza do pochwy wziernik w celu dokładnej obserwacji jej badanych części. Zdarza się, że zgromadzony jest tam nadmiar śluzu, co jest zupełnie normalną sprawą. Lekarz wówczas osusza pochwę. Następnie za pomocą specjalnych szpatułek lub szczotek ginekolog podrażnia właściwe miejsca w pochwie, aby pobrać materiał, który następnie umieszcza na szkiełku. W ten sposób specjalista zabezpiecza pobrany materiał, zmniejsza ryzyko dostania się tam drobnoustrojów, a co za tym idzie mniejsze jest prawdopodobieństwo sfałszowanych wyników.

Kiedy wykonać cytologię w ciąży?

Cytologię zaleca się wykonać dwa razy w trakcie trwania całej ciąży. Pierwsze badanie przeprowadza się w I trymestrze, czyli w 1-3 miesiącu ciąży. Drugie badanie lekarze zlecają dopiero w III trymestrze, czyli między 7 a 9 miesiącem ciąży. 

 

Lekarz wykonuje cytologię podczas wizyty, jednak przed innymi badaniami takimi jak USG czy standardowe badanie ginekologiczne.

 

Należy też pamiętać, że cytologia nie powinna być przeprowadzana podczas stosowania jakichkolwiek leków dopochwowych. Przez około 3 dni przed cytologią należy też powstrzymywać się od współżycia. 

Interpretacja wyników badań

Wyniki cytologii przedstawiane są w dwóch skalach. Pierwszą z nich (i starszą) jest skala Papanicolau, która kwalifikuje wyniki według pięciu stopni, gdzie pierwszy oznacza brak zmian w komórkach nabłonka. Ostatni zaś informuje o znacznych i daleko idących zmianach w rozkładzie komórek.

Drugą skalą, nowszą i dokładniejszą, a więc znacznie częściej wykorzystywaną, jest skala Bethesda. Tu odczytanie wyników jest równie proste, jak w przypadku Papanicolau. W systemie Bethesda zastosowano specyficzne oznaczenia, które opierają się ocenie opisowej stanu rozkładu komórek. Skala ta ma szerszy zakres i pozwala na sprecyzowanie zachodzących zmian.

Obawy związane z cytologią w ciąży

Wiele kobiet obawia się wykonania badania cytologicznego w trakcie ciąży. Często mówi się o plamieniu po badaniu lub zakażeniach pochwy. Warto wiedzieć, że prawidłowo wykonana cytologia nie niesie za sobą żadnego zagrożenia a po wykonaniu badania nie występują żadne powikłania – ani plamienia, ani zakażenia, ani swędzenia. W związku z tym, w tracie ciąży należy konsultować się i badać u zaufanych, dobrych lekarzy aby mieć pewność profesjonalnie przeprowadzonego badania/

Gdzie wykonać cytologię?

Badanie cytologiczne można wykonać m.in. w prywatnych gabinetach, gdzie niestety jest ono dość drogie, choć często w jego cenę wliczona jest dokładna interpretacja wyników.

Badania cytologiczne od kilku lat przeprowadzane są również w ramach umowy z NFZ, często za darmo.

 

 

2017-10-19